Müzik, insan ruhunu uyandıran, sağaltan bir iksir, tüm sanat dalları gibi insanoğluna ilham ve yaşama sevinci veren bir armağandır. Çağlar boyu yaşamış insanların arasında duygu ve anlamın aktığı hissi bir köprü kurar. Müzik yapmak, zihinsel, fiziksel ve yaratıcı gücün iyi dengelenmiş bir bileşimini gerektirir. Müzisyen, düşünce, duygu, fiziksel eylem ve tekniğin üst düzey senteziyle bize bu iksiri, armağanı sunar.

Müzik yapmak kolay bir süreç değildir. Tutku ve adanmışlıkla saatlerce çalışma, disiplin, ileri yoğunlaşma, motivasyon gerektirir. Sonuçta müzisyenler meslek hayatları boyunca pek çok hastalık ve rahatsızlıkla mücadele etmek zorunda kalır. Özellikle kariyerlerinin başında saatlerce çalışma sonucu pek çok rahatsızlığın temeli atılır, etkileri ise yıllar içinde çıkmaya başlar.

Müzisyenlerde en sık görülen rahatsızlıklar kas iskelet sisteminden kaynaklanan sakatlanmalardır. Müzisyenler ve performans sanatçıları kas iskelet sistemlerini uzun süreler doğalın çok dışında pozisyonlarda kullanırlar. Belli kas gruplarını bu şekilde çalıştırmak, aşırı yüklenmeye bağlı kas iskelet sistemi bozukluklarına yol açar. Bu problem ne yazık ki sadece çalıştırılan bölgenin rahatsızlığı ile sınırlı kalmaz. İnsan vücudunun biyomekaniğini açıklayan yeni geliştirilen modellere göre insan vücudu sünger gibi yumuşak dokunun içinde yüzen kemiklerden ibarettir. Bu modelin bizi ilgilendiren kısmı herhangi bir bölgede oluşan stresin tüm yapıya dağılmasıdır. Örneğin ayak bileğinde bir sorun varsa omuzları da etkiler. Kısır döngü sarmalı işte bu noktada başlar. Yüklenilen eklem omuzsa, dirsek, el bileği, boyun ağrıları yavaş yavaş mevcut duruma eklenmeye başlar.

Enstrümanı keman olan bir müzisyen düşünelim. Kemanın tutuş pozisyonu normal eklem kullanım pozisyonlarının çok dışındadır. Profesyonel bir keman sanatçısı bu pozisyonda saatlerce çalışır. Mesleği ise ömürlüktür. Kolda başlayan ufak ağrılar çok ciddi sonuçlar doğurabilecek bir silsilenin ilk habercisi olabilir. Müzisyenin haftalarca etkilenmiş bölgeyi istirahate alma şansı yoktur. Yüklenme devam ettikçe sorun yavaş yavaş yerleşir ve artık domino taşları ivmelenmeye başlamıştır. Vücut biyomekaniği belli bir bölgedeki sorunu diğer bölgelere yansıtır. Önlem alınmadığı takdirde bu döngü böylece devam eder.

Tıbbın temel felsefelerinden biri sorunu oluşmadan önlemektir. Elbette bu kişiler uzun saatler boyu çalışacak ve bu çalışmalar olumsuz yüklenmelere neden olacaktır, ancak günümüzde tıp bu sorunların yoğunlaşmaması için gerekli olanakları sunmaktadır. Kas, iskelet sistemi rahatsızlıkları pek çok faktörden aynı anda etkilenir. Ağrı ve sakatlığın yüklenme yanında postür bozuklukları, kas kuvvetsizliği ve kondisyon eksikliği, uygun olmayan enstrüman seçimi gibi pek çok hazırlayıcı nedeni vardır. Bu nedenleri gidermek bir takım modifikasyonlarla mümkündür. Her sanatçı henüz bir şikayeti olmadan bu konuda uzmanlaşmış bir hekimle irtibatta olmalıdır. Hekim, fizik muayene sırasında bir rahatsızlık varsa saptar, kişinin kas kuvvetini, postür analizini yapar. Mevcut bir sorun varsa önce o giderilmeye çalışılır. Kas kuvvetsizliklerine yönelik kişiye özel egzersiz programları belirlenir. Postür bozuklukları düzeltilmeye çalışılır. Ağırlık, boyut, kullanılan malzeme açısından kişiye en uygun enstrümanın seçimine karşılıklı konuşularak kişinin ihtiyaçları ve kullanım kolaylığı göz önüne alınarak karar verilir. Vücudu doğru kullanma, enerjiyi kontrollü harcama, çalışma, dinlenme periyotlarını ayarlama eğitimleri verilir.

Sonuç olarak müzisyenlerin ve performans sanatçılarının makus talihi ağrılar içinde biten bir kariyer değildir. Bu konuda uzmanlaşmış doktorlara tam da bu noktada ihtiyaç var. Sanatçılar sakatlanmadan korunma açısından eğitilmeli, sakatlanma gerçekleştiyse kariyer takvimlerine paralel planlayıp kombine tedavi yöntemlerinden maksimum faydalanarak tedavileri yapılmalıdır. Ülkemizde çok önemli bir eksik müzisyen ve performans sanatçıları sağlığına yönelik bir branşlaşmanın olmaması ve bu konuda çalışan hekimin çok az olmasıdır.